درک تفاوتهای بین نیکوتین و قطران، دو ترکیب اصلی موجود در سیگارهای سنتی، برای آگاهی از اثرات زیانبار دخانیات بر سلامت انسان ضروری است. در حالی که نیکوتین مسئول وابستگی افراد به مصرف سیگار است، قطران بهعنوان عامل اصلی بروز بیماریهای مزمن مانند سرطان ریه، بیماریهای قلبی و مشکلات ریوی شناخته میشود. بههمین دلیل، شناخت تأثیرات هر یک از این مواد و نقش آنها در ایجاد آسیبهای مختلف به بدن اهمیت زیادی دارد.
در ادامه، علاوه بر بررسی نیکوتین و قطران، به بررسی آیکاس (IQOS) بهعنوان جایگزین مدرن و کمضررتری برای سیگار سنتی پرداخته خواهد شد و نشان خواهیم داد که چرا آیکاس، که فاقد قطران است، ممکن است گزینهای بهتر برای افراد سیگاری باشد.
نیکوتین چیست؟
نیکوتین یک ماده آلکالوئیدی طبیعی است که در برگهای گیاه تنباکو وجود دارد. این ماده شیمیایی اثر محرک دارد و در مغز با گیرندههای نیکوتینی ارتباط برقرار میکند که منجر به آزادسازی دوپامین میشود؛ دوپامینی که احساس لذت و رضایت را در فرد بهوجود میآورد. به همین دلیل، نیکوتین اعتیادآور است و میتواند باعث وابستگی شدید افراد به سیگار یا محصولات دخانی دیگر شود.
با وجود اعتیادآور بودن نیکوتین، این ماده بهتنهایی عامل اصلی بروز بیماریهای مرگبار ناشی از مصرف سیگار نیست. مشکلاتی که ناشی از نیکوتین ایجاد میشوند، بیشتر مربوط به وابستگی جسمی و روانی آن است و نیکوتین بهتنهایی باعث سرطان یا مشکلات شدید قلبی نمیشود. با این حال، وابستگی به نیکوتین میتواند موجب شود که افراد بهطور مداوم سیگار بکشند و در معرض ترکیبات مضری مانند قطران و سایر مواد شیمیایی موجود در سیگار قرار بگیرند.
قطران چیست؟
قطران ترکیبی از مواد شیمیایی سمی است که هنگام سوختن تنباکو در سیگارهای سنتی تولید میشود. برخلاف نیکوتین که اعتیادآور است اما بهتنهایی چندان خطرناک نیست، قطران عامل اصلی ایجاد بسیاری از بیماریهای مرگبار مرتبط با مصرف سیگار است. این ماده در واقع مجموعهای از ترکیبات شیمیایی سمی مانند بنزن، فرمالدهید، هیدروکربنهای چندحلقهای و فلزات سنگین است که هنگام سوختن تنباکو و کاغذ سیگار تولید میشود.
قطران، زمانی که به ریهها وارد میشود، به دیوارههای داخلی مجاری تنفسی میچسبد و بهمرور زمان باعث آسیب به بافت ریهها و ایجاد سرطان، برونشیت مزمن و آمفیزم میشود. علاوه بر این، قطران باعث باریک شدن عروق خونی شده و خطر بروز بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش میدهد.
تفاوتهای اصلی نیکوتین و قطران
نیکوتین و قطران از نظر ساختار شیمیایی و اثرات بر بدن تفاوتهای عمدهای دارند. نیکوتین تنها یک ماده اعتیادآور است که بر سیستم عصبی تأثیر میگذارد و باعث وابستگی فرد به دخانیات میشود. اما قطران مجموعهای از مواد شیمیایی سمی است که مستقیماً به بافتهای بدن آسیب میزند و عامل اصلی بیماریهای مرتبط با سیگار محسوب میشود.
همچنین، نیکوتین بهسرعت از بدن دفع میشود و آسیبهای جسمی بلندمدت بهجا نمیگذارد، در حالی که قطران بهمرور زمان در ریهها و عروق خونی تجمع میکند و زمینهساز بروز مشکلات جدی سلامتی میشود. بنابراین، از نظر خطرات بلندمدت، قطران آسیب بیشتری به بدن وارد میکند.
آیکاس چیست و چه تفاوتی با سیگارهای سنتی دارد؟
آیکاس (IQOS) یک دستگاه گرمایشی است که بهعنوان جایگزینی برای سیگارهای سنتی توسعه یافته است. این دستگاه با استفاده از تکنولوژی گرمکردن بدون سوختن، تنباکو را در دمای پایینتر از سیگارهای سنتی گرم میکند. در نتیجه، آیکاس هیچگاه بهمرحله سوختن تنباکو نمیرسد و در نتیجه، قطران تولید نمیشود. این یکی از مهمترین مزیتهای آیکاس نسبت به سیگارهای سنتی است.
توباکونیست از بهترین فروشگاههای فروش انواع آیکاس در ایران میباشد که امکان خرید بهصورت حضوری و آنلاین را فراهم کرده است.
در واقع، تحقیقات نشان داده است که بیشتر مواد سمی ناشی از مصرف سیگار زمانی تولید میشوند که تنباکو در معرض حرارت بالای سوختن قرار گیرد. در حالی که آیکاس تنباکو را فقط تا حدود ۳۵۰ درجه سانتیگراد گرم میکند (در مقایسه با دمای بالای ۶۰۰ درجه سانتیگراد در سیگارهای معمولی)، بنابراین قطران و سایر ترکیبات مضر بهمراتب کمتری تولید میکند.
آیا نیکوتین در آیکاس وجود دارد؟
آیکاس همچنان حاوی نیکوتین است، زیرا نیکوتین بهطور طبیعی در تنباکو وجود دارد و این دستگاه نیز از تنباکوی واقعی استفاده میکند. با این حال، حذف قطران و دیگر مواد شیمیایی سمی حاصل از سوختن تنباکو، موجب میشود که آیکاس بهطور کلی کمضررتر از سیگارهای سنتی باشد.
مقایسه آسیبهای نیکوتین و قطران در آیکاس و سیگارهای سنتی
از آنجایی که آیکاس فاقد قطران است، آسیبهای مربوط به این ماده بهطور چشمگیری کاهش مییابد. قطران عامل اصلی بروز سرطان و بیماریهای ریوی است و آیکاس با حذف این ماده، میتواند جایگزین کمضررتری برای سیگارهای معمولی باشد. اگرچه آیکاس همچنان نیکوتین دارد و بهطور کامل بدون ضرر نیست، اما نسبت به سیگارهای سنتی آسیبهای بسیار کمتری به همراه دارد.
مصرف نیکوتین از طریق آیکاس به کاربران این امکان را میدهد که همچنان به تجربه لذت نیکوتین دست یابند، اما بدون استنشاق بسیاری از مواد شیمیایی مضری که در اثر سوختن تنباکو تولید میشوند.
سخن پایانی:
نیکوتین و قطران، هر دو ترکیبات مهم موجود در سیگارهای سنتی هستند، اما اثرات آنها بر بدن متفاوت است. نیکوتین عامل اصلی وابستگی به سیگار است و میتواند منجر به اعتیاد شود، اما قطران مادهای سمی است که بهمرور زمان باعث آسیبهای جدی به بدن میشود. از این رو، میتوان گفت که قطران خطر بیشتری نسبت به نیکوتین دارد.
آیکاس با حذف قطران و سایر مواد شیمیایی سمی ناشی از سوختن تنباکو، یک گزینه کمضررتر برای افراد سیگاری است. هرچند این دستگاه همچنان نیکوتین دارد و کاملاً بیخطر نیست، اما بهطور قابل توجهی آسیبهای ناشی از مصرف سیگار را کاهش میدهد.
بنابراین، برای کسانی که قصد ترک سیگار ندارند اما میخواهند آسیبهای مصرف دخانیات را به حداقل برسانند، آیکاس میتواند جایگزین مناسبی باشد.
بیشتر بخوانید:
مقایسه آیکاس و سیگارهای سنتی